تاریخچه بازی‌های ویدیویی

بررسی تاریخچه بازی های ویدیویی از سال 1952!

چندین سال است که ارزش بازی‌های ویدیویی از 100 میلیارد دلار در سال عبور کرده است. دهه‌هاست که دستگاه‌های مختلف بازی ما را سرگرم کرده اند.آن‌ها معمولا از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند.

گرچه امروزه بازی‌های ویدیویی در خانه‌های سراسر دنیا پیدا می‌شوند، آن‌ها در آزمایشگاه‌های دانشمندان پا به عرصه وجود نهادند.

به عنوان مثال در تاریخچه بازی های ویدیویی، در سال 1952 پروفسوری بریتانیایی بازی Oxo را ساخت که نوعی بازی دوز است. این رساله‌ی‌ پایان‌نامه‌اش ‌بود.

در تاریخچه بازی های ویدیویی سال 1958، استیو راسل Spacewar را ساخت! این یک بازی نبرد فضایی برای PDP_1 (پردازنده‌ی‌اطلاعات برنامه‌نویسی شده_1)، رایانه‌ای بسیار مدرن در زمان خود که معمولا در دانشگاه‌ها وجود داشت(فرض کنید بازی‌ای برای ابرکامپیوتر دانشگاه‌ها ساخته شود).  این اولین بازی‌ ای بود که روی رایانه‌های مختلف نصب می‌شد.

در تاریخچه بازی های ویدیویی سال 1967، مهندسان شرکت Sanders Associates, Inc. به رهبری رالف بائر، دستگاهی با قابلیت چند نفره بازی کردن ساختند که به تلویزیون وصل می‌شد. نام آن “The Brown Box”، به معنای جعبه‌ی ‌قهوه‌ای بود. کمپانی Magnavox مجوز تولید این کنسول را گرفت.

بائر را پدر بازی‌های ویدیویی لقب داده‌اند. دستگاه او بعدا به نام Odyssey فروخته شد. این اولین کنسول بازی خانگی بود که در سال 1972 به بازار عرضه شد. در سال‌های بعد استقبال از این کنسول بسیار کم شد.

اما در تاریخچه بازی های ویدیویی، یکی از 28 بازی ای که برای کنسول ادیسه عرضه شد الهام‌بخش بازی Pong آتاری شد. اولین بازی آتاری که روی دستگاه‌های آرکید منتشر می‌شد. در سال 1975، آتاری نسخه‌ی خانگی این نسخه را نیز منتشر کرد و آن هم مانند بازی قبلی موفق بود.

کمپانی Sanders associates و Magnavox از کمپانی آتاری بخاطر رعایت نکردن کپی‌ رایت شکایت کردند. آتاری در آخر خسارت داد. تا 20 سال بعد، کمپانی Magnavox بخاطر کنسول Odyssey  و بازی‌هایش بیش از 100 میلیون دلار خسارت گرفت.

در سال 1977، آتاری کنسول Atari 2600 را منتشر کرد. این کنسول را VCR نیز می‌خواندند(مخفف Video Computer System). کنسولی که دسته داشت و کارتریج‌های تعویض‌پذیری را پشتیبانی می‌کرد که بازی‌هایی با چندین رنگ را ارائه می‌دادند. این شروع نسل دوم کنسول‌ها بود.

چند چیز در اواخر دهه هفتاد میلادی و اوایل دهه هشتاد اهمیت بیشتری دارند.

یکی از آنها بازی Space Invaders از کمپانی Activision  بود. این کمپانی اولین کمپانی‌ای بود که بدون آنکه کنسولی بسازد بازی می‌ساخت.

عرضه بازی پک من (Pac_Man) که در ژاپن پرطرفدار شده بود به بازار آمریکا.

نینتندو با ساخت بازی دانکی کونگ (Donkey Kong) دنیا را با شخصیت ماریو آشنا کرد. مایکروسافت نیز اولین شبیه‌ساز پرواز را عرضه کرد.

بخاطر بازی‌های کم کیفیت و به ورطه‌ی تکرار افتاده، و رقابت با رایانه‌های شخصی، در سال 1983 بازار بازی‌ها دچار رکود شدید شد. کمپانی‌های رایانه و کنسول‌سازی زیادی ورشکسته شدند.

بهتر است در تاریخچه بازی های ویدیویی بدانیم که، نینتندو کنسول NES را در سال 1985 ارائه داد. این کمپانی در ژاپن، فامیکوم (و در ایران، میکرو خوانده می‌شد) خوانده می‌شد. این کنسول 8 بیتی، گرافیک، صدا و گیم‌پلی بهتری نسبت به کنسول‌های قبلی داشت.

نینتندو توانست فرنچایز‌های خوبی مانند Super Mario Bros, The Legend of Zelda و Metroid ایجاد کند که هنوز هم از آن‌ها استفاده می‌کند.

نینتندو قوانینی برای بازی‌سازان ثردپارتی گذاشت که جلوی تولید آثار کم کیفیت را گرفت. استودیو‌ها نیز فرنچایز‌های خوبی مانند مگامن کمپانی کپ کام، کسلوانیا از کونامی، Square’s Final Fantasy و Enix’s Dragon Quest عرضه کردند.

اگر این کمپانی‌ها برای کنسول‌های شرکت‌های دیگر بازی می‌ساختند، دیگر حق انتشار بازی برای NES را نداشتند.

در سال 1989، نینتندو کنسول دستی 8 بیتی‌ای به نام Game Boy ارائه داد. سپس Game Boy color را در سال 1998، Nintendo DS را در 2004، و Nintendo 3DS را در 2011 ارائه داد.

امروزه هم تقریبا فقط بر روی کنسول‌های دستی تمرکز کرده است (مدتی است که کمپانی‌ها نسخه‌هایی سبک و کوچک از کنسول‌های قدیمی با بازی‌هایی خاطره‌انگیز بر روی ‌آن‌ها ارائه می‌دهند، و نینتندو هم از این قائده مستثنی نیست. اما قصد رقابت با سونی و مایکروسافت را ندارد.)

در سال 1986، سگا کنسولی به نام مستر سیستم ارائه داد که نتوانست با NES رقابت کند. سپس کنسول ‌هایی بشدت قوی به نام جنسیس و مگادرایو را در سال های 1988 و 1989 عرضه کرد.

نینتندو نیز کنسول سوپر نینتندو را در سال 1991 عرضه کرد. سوپر نینتندو قدرت گرافیکی و وضوح تصویر بالاتری داشت (حدود 33 هزار رنگ، در مقابل 64 رنگ) و قیمتش هم بالاتر بود، اما در قدرت پردازش به گردپای رقیبش هم نمی‌رسید.

پیشنهاد می‌کنیم کلیپ‌هایی از بازی سونیک را تماشا کنید، و به پس‌زمینه پر از تحرک و حرکات سریع سونیک توجه کنید. اگر برایتان جذاب بود، می توانید کلیپ‌های بازی Sunsetriders را بر روی این دو کنسول با هم مقایسه کنید.

از اوایل دهه تا اواسط آن، بازی‌های خوبی بر روی هر دو کنسول عرضه شدند. Street Fighter II و Mortal Kombat جزء آن‌ها بودند.

البته بر روی بازی مورتال کامبت کنسول سگا لخته‌های خون پرتاب می‌شدند(همانطور که گفتیم بر روی کنسول سگا، عناصر زیادی می‌توانستند حرکت کنند).والدین این را دوست نداشتند.

سگا نیز در سال 1993، رده بندی سنی را پایه‌گذاری کرد.

در اواسط دهه 90، فیلم‌های زیادی از روی بازی‌هایی مانند ماریو، Street Fighter و Mortal Kombat ساخته شدند.

در تاریخچه بازی های ویدیویی، نسل پنجم بازی‌ها سه‌بعدی شدند.

در سال 1995، سگا کنسول Saturn را معرفی کرد. این اولین کنسول 32 بیتی‌ ای بود که سی‌ دی می‌خورد. این شرکت برای رقابت با سونی، کنسولش را 5 ماه زودتر از پلی استیشن1 عرضه کرد.

پلی استیشن نیز با قیمت 100 دلار کمتر از Saturn (سترن) عرضه شد. سال بعد هم نینتندو کنسولی 64 بیتی که کارتریج می‌خورد را عرضه کرد.

حال، هرکه کنسول سی‌دی خور می‌خواست پلی استیشن تهیه می‌کرد و هرکه کنسول 64 بیتی می‌خواست، نینتندو 64 را تهیه می‌کرد.(اسمش 64 بیتی بودنش را فریاد می‌زد.(

گرچه تاریخچه بازی های ویدیویی سگا و نینتندو بازی‌های فوق العاده‌ای مانند Virtua Fighter و سوپرماریو 64 (باز هم 64 بیتی بودن به رخ کشیده می‌شد) را روی کنسول‌ هایشان عرضه کردند، بخاطر حمایت بهتر سونی از استودیو‌های بازی‌سازی ثردپارتی با انحصاری‌های بسیار زیاد آن‌ها رقابت کنند.

سپس در سال 2000، پلی استیشن 2 عرضه شد. دریم کست سگا در سال 1999، گیم کیوب نینتندو و اکس باکس مایکروسافت نیز در سال 2001 عرضه شدند.(در بعضی منابع ممکن است مثلا عرضه در ژاپن را در نظر بگیرند و بعضی آمریکا. پس اگر در بعضی منابع، برای دریم کست سال 1998 و برای پلی استیشن سال 1999 را ذکر کرده بودند تعجب نکنید)

پلی استیشن 2 اولین کنسولی بود که از DVD پشتیبانی می‌کرد. دریم کست سگا نیز اولین کنسولی بود که بازی‌های اینترنتی را پشتیبانی می‌کرد.

از نظر بسیاری از کارشناسان، این کنسول از زمان خود بسیار جلوتر بود، اما دریم کست 10 میلیون نسخه فروخت و پلی‌استیشن 2 بیش از 100 میلیون نسخه.(پرفروش‌ترین کنسول تمام ادوار شد) استودیو‌های ثردپارتی مانند EA از عرضه بازی‌های خود بر روی دریم کست خودداری کردند.

سگا نیز در سال 2001 ارائه خدمات بر روی این کنسول را متوقف کرد، و عملا به یک استودیوی بازی‌سازی تبدیل شد. نینتندو و مایکروسافت هم فروش خیلی زیادی نداشتند، اما نینتندو مانند سگا تقریبا ورشکسته نشد و مایکروسافت هم از تجربه‌اش ناراضی نبود.

البته سگا چوب اشتباهات قبلیش را خورد. زمانی که سگای ژاپن ایده‌های خوب کارمندان سگای آمریکا برای بازی‌های بسیار خلاقانه‌ای را قبول نمی‌کرد.

زمانی که پیشنهاد کارمندان سگای آمریکا را برای استفاده از تکنولوژی‌ای جدید به بهانه‌ی مصرف شدن زیاد سیلیکون رد کرد. زمانی که کارمندان بالارده‌ی سگا به استخدام سونی درمی‌آمدند.

در سال‌های 2005 و 2006، اکس باکس 360 از مایکروسافت، پلی استیشن 3 از سونی و ویئ (Wii) عصری از بازی‌های با کیفیت تصویر بالا را (HD) شروع کردند.

پلی استیشن 3 اولین کنسولی بود که از دیسک‌های بلوری استفاده می‌کرد. حال سونی رقیب سرسخت‌تر و ثروتمندتری از قبلی‌ها داشت. در اوایل نسل مایکروسافت بازار را قبضه کرده بود و در اواخر آن سونی. البته سونی کنسول‌های دستی PSP و PsVita را نیز بعدا عرضه کرد.

مایکروسافت دستگاهی به نام کینکت را نیز (Kinect) را نیز عرضه کرد که از فناوری موشن کپچر استفاده می‌کرد. البته عناوین بزرگ از این فناوری استفاده نمی‌کردند.

کنسول ویئ از دو رقیبش ضعیف‌تر بود، اما کنترل حساس به حرکتش برای بازی‌بازان بسیار جذاب بود. افراد میانسال به این کنسول علاقه‌ی زیادی داشتند.

در تاریخچه بازی های ویدیویی اواخر نسل دستگاه های موبایل نیز بیشتر از قبل برای بازی استفاده شدند. حتی کمپانی سازنده‌ی‌ انگری بردز تنها در سال 2012 بیش از 200 میلیون دلار سود کرد.

البته باید این نکته را خاطرنشان کنیم که اگر برای دستگاه‌های موبایل و رایانه‌ها بازی عرضه نشود دیگر سیستم‌های قدرتمند گیمینگ و تلفن‌های همراه پرقدرت جذابیت خاصی نخواهند داشت.

در تاریخچه بازی های ویدیویی، در سال 2011، بازی Skylanders: Spyro’s Adventure بازی‌های ویدیویی را به دنیای فیزیکی آورد. بازیکنان باید شمایی فیزیکی از شخصیتی که می‌خواستند درون بازی داشته باشند را می‌خریدند. وسیله‌ای تگ‌های NFC آن‌ها را می‌خواند و وارد بازی می‌کرد.

بازی‌های بیشتری بدین شکل ساخته شدند. Disney Infinity حتی از شخصیت‌های دیزنی استفاده می‌کرد.

نسل هشتم را نینتندو با کنسول Wii U(ویئ یو) در سال 2012 شروع کرد. این کنسول نتوانست موفقیت ویئ را تکرار کند، با آنکه هم می‌توانست بازی‌های آن‌را اجرا کند و هم می‌شد بدون تلویزیون با آن بازی کرد. در سال 2017 تولید این کنسول متوقف شد.

اکس باکس وان و پلی استیشن 4 نیز در سال 2013 عرضه شدند. سونی در سال 2016 کنسول میان نسلی پلی استیشن 4 نسخه پرو را عرضه کرد.

این اولین کنسولی بود که می‌توانست وضوح تصویر 4K ارائه دهد. اکس باکس وان اکس نیز در سال 2017 عرضه شد تا این قابلیت را مایکروسافت هم ارائه داده باشد.

نینتندو نیز در سال 2017، کنسول نینتندو سوئیچ را ارائه داد. اولین کنسولی که هم کنسولی دستی بود و هم می‌شد با تلویزیون با آن بازی کرد. موفقیت این کنسول، سونی را نیز به فکر رقابت انداخته است.

پیش از آن سونی معتقد بود که عرضه‌ی بازی‌های با کیفیت بر روی تلفن‌های همراه باعث شکست کنسول‌های دستی خواهد شد. البته هم رقابت با مایکروسافت و هم با نینتندو سخت خواهد بود.

بخصوص آنکه نینتندو و سگا که زمانی سایه‌ی همدیگر را با تیر می‌زدند با هم همکاری می‌کنند. با پرداخت حق اشتراکی اندک می‌توان بازی‌های کنسول‌های سگا را بر روی نینتندو سوئیچ انجام داد؛ حتی دسته‌ی مخصوص سگا نیز برای این کنسول عرضه شده است.

به نسل فعلی می‌رسیم. سونی دو نسخه دیسک‌خور و بدون دیسک، و مایکروسافت نسخه‌ای قوی‌تر و نسخه‌ای ضعیف‌تر عرضه کردند.

انتخاب هوشمندانه‌ای بود؛ افرادی که دوست دارند هزینه‌ی کمتری کنند، و بازی‌ها را با کیفیت 2K تجربه کنند، می‌توانند از سرویس مایکروسافت گیم‌پس نیز استفاده کنند. این خود بازاری بدون رقابت است. حتی می‌شود گفت با نینتندو سوئیچ نیز توانسته‌اند رقابت کنند، چون خیلی‌ها نینتندو سوئیچ را بخاطر قیمت پایینش تهیه می‌کنند.

هر دو کنسول پلی‌استیشن 5 و اکس باکس سریئز اکس (بگذارید اکس باکس اکس خطابش کنیم) از وضوح تصویر 8K پشتیبانی می‌کنند(60 فریم)، اما تلویزیون‌ها و مانیتور‌های انگشت‌شماری وجود دارند که این قابلیت را داشته باشند.همچنین قیمتشان نیز سرسام‌آور است.

بازی‌سازان نیز از یک مرحله پیچیده‌تر شدن کارشان لذت نمی‌برند. چندین سال طول می‌کشد که تلویزیون‌های 8K ارزان‌تر شوند. تا آن زمان بازی‌سازان زیادی به سراغ ساختن بازی برای عده‌ای بسیار کم نخواهند رفت.

حال بگذارید به سراغ ویژگی‌های دیگر برویم. پلی‌استیشن 5 دسته‌ای با ویژگی‌های حسی متفاوتی از نسل قبل در اختیار می‌گذارد. مثلا راه رفتن بر روی سبزه‌ها با راه رفتن بر روی شن تفاوت دارد. حس کشیدن طناب، یا لگد تفنگ خوشایند است.

سرویس PS Plus را در اختیارتان می‌گذارد که برای رقابت با سرویس گیم‌پس عرضه شده است. البته قصد ندارد که انحصاری‌های بسیار خوبش را بر روی این سرویس عرضه کند. برگ برنده مایکروسافت گیم‌پس است و برگ برنده سونی انحصاری‌هایش.

از بازی‌های نسل قبل پشتیبانی می‌کند، اما نه بخوبی اکس‌باکس که از تمام نسل‌های قبل پشتیبانی می‌کند. 825 گیگابایت حافظه SSD دارد که زود پر می‌شود. رابط کاربری زیبایی دارد. خود کنسول نیز زیبا، اما جاگیر است. از دولبی ویژن و اتموس پشتیبانی نمی‌کند.

در مقابل اکس‌باکس از دولبی ویژن و اتموس پشتیبانی می‌کند. گرچه تلویزیون‌هایی که این قابلیت را ارائه می‌دهند، گرانند. 1 ترابایت حافظه‌ی ‌SSD دارد. رابط کاربری‌اش آنچنان جالب نیست. شکل و شمایلش را خیلی‌ها دوست ندارند.

ممکن است از جاگیر بودن پلی استیشن و شکل جعبه مانند اکس‌باکس ایراد بگیرید، اما باید بدانید که با هر شکل و شمایلی نمی‌توان هم کنسولی قوی ارائه داد، هم گرمای زیاد متصاعد شده از سیستمی قدرتمند را خارج کرد و هم سروصدای آن‌را کم کرد.

در این نسل اتفاقاتی افتادند که انتظارشان را نداشتیم. این اتفاقات باز هم خواهند افتاد.

ممکن است به عنوان مثال بعضی از بازی‌ها انحصاری شوند(مثلا بخاطر آنکه مایکروسافت اکتیویژن بلیزارد را خرید، کال آف دیوتی برای پلی‌استیشن عرضه نشود). بعضی از بازی‌های پولی رایگان شوند و بالعکس(E Football). بعضی‌ها از انحصار خارج شوند(عرضه شدن گاد آف وار برای رایانه‌های شخصی).

ممکن است رقبای جدید تولید کننده‌ها را به چالش بکشند. یک کمپانی تقریبا گمنام قرار است بازی فوتبال عرضه کند. شرکت آتاری نیز امکان دارد که کنسولی با قابلیت نصب سیستم عامل دلخواه کاربر عرضه کند. شرکت Valve کنسولی دستی ارائه داده که البته قیمتش بالاست.

باید دید که چه اتفاقاتی خواهند افتاد.

این مرور مختصری بود از تاریخچه بازی های ویدیویی.

البته باید خاطرنشان کنیم که این‌ها کنسول‌های مهم بودند. به عنوان مثال آتاری چندین کنسول خانگی و دستی به بازار عرضه کرد. شرکت‌ سگا  نیز کنسول‌های دستی‌ عرضه کرد. شرکت‌های SNK,NEC,نوکیا و بسیاری از شرکت‌های دیگر کنسول‌های خانگی و دستی عرضه کردند، اما موفق نبودند.

در تاریخچه بازی های ویدیویی تمام کنسول‌های موفق در یک چیز مشترک بودند: ایجاد کردن احساس نیاز. احساس این که کنسول قبلی‌ام به اندازه‌ی کافی خوب نیست. شرکت‌هایی که همچین احساسی را نتوانند ایجاد کنند، از رقابت حذف خواهند شد.

نویسنده: بهرام صدیقی

موضوع: تاریخچه بازی های ویدیویی

خرید بازی PS5