تاریخچه دسته بازی های سونی

دسته بازی های سونی از PS1 تا PS5

کمپانی ژاپنی سونی همیشه دسته‌های جالبی را برای کنسول‌های پلی استیشن خود طراحی می‌کند. از روزی که اولین دسته های Sony به بازار آمده‌اند، همیشه صحبت در مورد خوش‌دست بودن یا نبودن آن‌ها داغ بوده است.

این کمپانی تقریبا ۳۰ سال پیش دسته‌ای را ساخت که هنوز هم بر طراحی آن پایبند مانده است. ساختار بیرونی دسته‌های پلی استیشن در این سال‌ها آن‌چنان متحول نشده است؛ اما کیفیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آن هر دفعه عالی‌تر از قبل شده است.

در این مقاله تمامی دسته های سونی را بررسی می‌کنیم تا مروری باشد بر آن‌چه که به آن‌ها در طی این سال‌ها گذشته است. ابتدا از کنسول PS1 شروع می‌کنیم.

PS1 و اولین دسته بازی های سونی

دسته‌ای که با الهام از دسته نینتندو NES ساخته شده بود، در سال ۱۹۹۵ همراه با اولین کنسول سونی به بازار آمد. Teiyu Goto طراح این دسته می‌گوید: «ما از موفقیت نینتندو آگاه بودیم و به قدرت آن‌ها در صنعت بازی احترام می‌گذاشتیم. این طراحی ما دلیل به جدایی‌مان از نینتندو نبود، بلکه یک به‌روزرسانی برای سیستم‌مان بود. دپارتمان مدیریتی سونی و نینتندو به ما گفته بودند که این یک طرح استاندارد است و گیمرها با آن راحت هستنند. پس بهترین طرح برای دسته پلی استیشن هم همین طرح بود».

این صحبت‌ها به این خاطر زده شد چون کمپانی سونی و نینتندو  در آن سال داشتند از یک‌دیگر جدا می‌شدند و همه خیال می‌کردن که ایده دسته نینتندو توسط سونی دزدیده شده است.

دسته پلی استیشن ۱ همان چهار دکمه سمت راست و چهار دکمه جهت در سمت چپ کنترلر نینتندو را داشت؛ فقط قسمت بدنه زیر این دکمه‌ها کشیده‌تر شد تا دسته به‌راحتی در دست پلیرها بماند.

در آن سال‌ها بازی‌های ویدئویی دیگر از حالت دوبعدی درآمده بودند؛ بنابراین باید از دکمه‌های بیش‌تری در دسته‌ها استفاده می‌شد تا پلیر بتواند شخصیت‌ها را بهتر حرکت بدهد. بنابراین به‌کارگیری چهار دکمه L1,L2 و R1,R2 هم در دسته‌ها لازم بود. ولی این پایان ماجرا نبود.

دوال‌ آنالوگ و اولین دسته بازی های سونی یعنی دوال شاک

سونی در سال ۱۹۹۷ دو آنالوگ نیز به دسته PS1 اضافه کرد و اسم آن دسته را DualAnalog گذاشت. این دسته در آن زمان مثل یک‌جور انقلاب بود؛ چون چندین ویژگی به تجربه پلیر اضافه می‌کرد.

البته هنوز همه پلیرها به این آنالوگ در دسته های بازی سونی و تغییراتی که در نحوه بازی‌کردن‌شان ایجاد می‌کرد، عادت نداشتند؛ به همین خاطر سونی یک دکمه برای روشن و خاموش کردن آنالوگ‌ها هم در این کنترلر تعبیه کرده بود.

آنالوگ‌ها به‌جز کنترل بهتر، دو دکمه R3 و L3 هم به بازی اضافه می‌کرد. البته به‌جز آنالوگ، امکان لرزش هم به دسته‌ها اضافه شده بود. سونی اسم دسته‌های شوک‌دار خود را Dualshock گذاشت. دسته‌ای که همه بر این باور بودند سازندگان سونی دوباره ایده Nintendo 64 را دزده‌اند.

در دسته‌های نینتندو ۶۴ تنها یک موتور لرزش قرار داشت؛ هم‌چنین برای عملکردشان به باتری جداگانه هم احتیاج داشت. ولی Dualshock پلی استیشن هم دارای دو موتور بود، هم نیازی به باتری نداشت.

PS2 و از دومین دسته بازی های سونی

سونی در سال ۲۰۰۰ دومین کنسول بازی خود به اسم Playstation 2 را به بازار فرستاد. دسته‌های اصلی این کنسول DualShock 2 نام داشتند. این کنترلرها از لحاظ ظاهری درست شبیه به دسته دوال‌شاک ۱ بودند با این تفاوت که رنگ آن‌ها از خاکستری به مشکی درآمده بود.

در مجموع اگر بخواهیم در مورد دوال شاک ۲ صحبت کنیم چیز جدید برای توضیح دادن نیست؛ جز آن‌که این دسته‌ها دکمه‌های نرم‌تری نسبت به قبل داشتند و این امکان فراهم شده بود که از دکمه‌های آنالوگ به عنوان دکمه‌های اصلی ضربدر، مثلث، دایره و مربع استفاده بشود.

PS3 و از سومین دسته بازی های سونی

اولین دسته‌ای که برای پلی استیشن ۳ به دنیا معرفی شد طراحی کاملا جدیدی داشت. این دسته کاملا شبیه به بومرنگ بود، به این خاطر، همین اسم را هم برایش انتخاب کرده بودند. البته هیچ‌گاه این کنترلر وارد بازار نشد؛ چون اغلب بازی‌دوستان از آن ناراضی بودند. سونی هم ترجیح داد که به حرف مخاطبان خود گوش بدهد و دسته‌ای مطابق با دسته‌های قبلی خودش طراحی کند.

سیکس‌آکیسکس Sixaxis

سونی سپس دسته سیکس‌آکسیس را رسما برای پلی استیشن ۳ معرفی کرد. این دسته در واقع اولین دسته بی‌سیم سونی تلقی می‌شود. به‌علت شکایت ایمرسن Immersion از سونی بابت به‌کار بردن لرزش در دسته‌های Dualshock قبلی، سونی اجازه نداشت در این دسته‌ها ویبره کار بگذارد؛ به همین خاطر این دسته‌‌ها بسیار سبک بودند.

سونی اما از ادعای خود کوتاه نیامد و حتی ۹۰.۷ میلیون دلار هم در دادگاه بابت لرزش دسته‌هایش جریمه پرداخت کرد. پس از آن‌که بالاخره توانست تبرئه شود، دسته Dualshock 3 را به بازار فرستاد. دسته‌ای که در آن موتورهای لرزش هم قرار گرفته بود.

دسته های بازی سونی دوال شاک ۳ تفاوت‌هایی با دسته قبلی داشتند. از جمله آن‌که ورودی یو‌اس‌بی داشتند و خبری از دکمه روشن و خاموش کردن آنالوگ در آن نبود. به‌جای دکمه آنالوگ، یک دکمه پلی استیشن در مرکز دسته کار گذاشت تا پلیر بتواند با آن وارد منوی دسته بشود.

پلی استیشن موو PlayStation Move

در اواخر سال ۲۰۰۶ نینتندو کنسول Nintenro Wii خود را به بازار فرستاد که با استقبال فراوانی روبه‌رو شد. بازی‌کردن با این کنسول طوری بود که پلیرها می‌بایست تحرک بیش‌تری می‌کردند. نکته جالب در این کنسول، دسته‌های آن بود. این دسته‌ها طول بیش‌تری داشتند و در دست جا می‌گرفتند. نینتندو توانست در مجموع بیش از ۱۰۱ میلیون دستگاه کنسول Wii در سراسر دنیا بفروشد.

این موفقیت از چشم سونی دور نماند. بنابراین سعی کرد برای کنسول‌های خود یک دسته درازتر طراحی کند به اسم پلی استیشن موو. این دسته‌ها قابلیت این را داشتند که هم به‌صورت تکی و هم به‌صورت دوتایی استفاده بشوند. مثلا در بازی مورتال کمبت اگر دو تا دسته Move به‌دست می گرفتیم می‌توانستیم هر دو بادبزن کیتانا را کنترل کنیم!

این دسته البته مورد استقبال قرار نگرفت؛ شاید دلیلش آن باشد که دوست‌داران پلی استیشن چیزی به‌جز طرح اصلی دسته ‌های بازی سونی راضی‌شان نمی‌کند.

دوال شاک PS4 از بهترین دسته بازی های سونی

سونی پیش از این هم توانسته بود نیازهای کاربران را برطرف کند؛ اما به این راضی نبود. دسته‌های DualShock4 در عین آشنا بودن ظاهرش اما پر بود از نوآوری. یک تاچ‌پد در بالای بخش مرکزی آن قرار داده بودند تا پلیر به‌وسیله آن وارد منو بشود. یک دکمه Share در سمت چپ این تاچ‌پد تعبیه شده تا کاربران بتوانند از طریق آن لحظه‌های ناب بازی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.

البته این‌ها تنها تغییرات دوال شاک ۴ نبود. سونی یک اسپیکر مونو هم برای سهولت کاربر در هنگام بازی در این کنترلر قرار داده بود. هم‌چنین یک چراغ ال‌ای‌دی زیبا هم در قسمت پیشانی دسته تعبیه کرده بودند که زیبایی دسته را بالاتر می‌برد.

این چراغ چند کاربرد مختلف دارد. مهم‌ترینش این است که از روی رنگ آن می‌توانیم تشخیص دهیم کدام پلیر هستیم. رنگ آبی پلیر ۱، رنگ قرمز پلیر ۲، رنگ زرد پلیر ۳ و رنگ سبر پلیر ۴ هستند. هم‌چنین برای افکت‌های بازی‌ها هم به‌درد می‌خورد مثلا در بازی جی‌تی‌ای وقتی پلیس دنبال‌تان بیافتند این چراغ مثل آژیر پلیس قرمز و آبی چشمک‌زن می‌شود.

دوال سنس PS5 بهترین و آخرین دسته بازی های سونی

و اما دسته دوال‌سنس DualSense. سونی این‌بار اسم جدیدی روی دسته خود گذاشت که نشان می‌داد این‌بار فقط به شوک Shock راضی نیست! این دسته در واقع در دست پلیر حس می‌شود.

دسته PS5 دوال سنس نسبت به دیگر دسته های بازی سونی از لحاظ ظاهری تغییرات زیادی کرده و ابعاد آن کمی کشیده‌تر از قبل شده است، ولی هنوز هم ساختار و چارچوب آن دست‌نخورده باقی مانده. همان دکمه‌های مثلث و مربع و ضربدر و دایره و همان دکمه‌های جهت و همان دو آنالوگ؛ ولی این بار بهتر.

این بهتر بودن یعنی حس دکمه زیر انگشتان بهتر از قبل شده؛ آنالوگ‌ها حساسیت مناسبی پیدا کرده‌اند و از همه مهم‌تر دکمه‌های تریگر L2,R2 هم حالت ارتجاعی دارند. این ارتجاعی بودن را در هنگام بازی‌های مختلف می‌توانیم زیر انگشتان میانی خود احساس کنیم.

ورودی یواس‌بی کنترلر DualSense تایپ سی USB-C است. هم‌چنین در این دسته به‌غیر از اسپیکر، یک میکروفن خوب هم کار گذاشته شده تا دیگر هیچ‌کس در مواقع نیاز، لازم نباشد دنبال میکروفن بگردد.

یکی دیگر از وجه تمایز دسته دوال سنس در ویژگی هپتیک فیدبک Haptic Feedback آن است. این ویژگی دسته را طوری کرده که پلیر بتواند اتفاقات درون بازی را زیر دستان خود لمس کند. دیگر مثل قبل فقط دو موتر لرزشی در دسته نیست بلکه یک سیم‌پیچ صوتی به شکل نوار در تمام بخش دسته کارگذاشته شده تا به وسیله صداها و اتفاقات بازی بخش‌های مختلف دسته به لرزش دربیاید.

این لرزش‌ها در هر بخش دسته می‌تواند کم یا زیاد باشد؛ که همین باعث می‌شود حس واقعی‌تری نسبت به بازی داشته باشیم. برای مثال هنگام دویدن در بازی، برخورد پای چپ و راست شخصیت درون بازی را به‌صورت جداگانه در بخش راست و چپ کنترلر حس می‌کنیم. یا مثلا اگر قطاری از سمت راست تصویر به سمت چپ تصویر حرکت کند، دسته زیر دست‌مان از سمت راست به چپ می‌لرزد.

DualSense Edge با اختلاف از بهترین دسته بازی های سونی

خیلی‌ها خیال می‌کردند دیگر تکنولوژی به جایی رسیده که چیز جدیدتری را نمی‌توان از دسته بازی انتظار داشت. ولی سونی دوباره با عرضه دسته دوال سنس ادج همه را غافلگیر کرد.

این دسته که در حال حاضر آخرین دسته از خانواده سونی است به‌جز ویژگی‌های کنترلر دوال سنس، ویژگی‌های مهم دیگری هم دارد. از جمله اهرم تنظیم تریگرها که در قسمت پشت یا کف دسته قرار گرفته‌اند. با تنظیم این اهرم، تریگرها کم‌تر و بیش‌تر به داخل فرو می‌روند. این ویژگی خصوصا در بازی‌های تیراندازی حسابی به‌درد می‌خورد.

ویژگی دیگر دوال سنس اج این است که کاربر به‌راحتی می‌تواند آنالوگ‌های آن را دربیاورد و عوض کند. این ویژگی برای آن‌هایی که می‌خواهند ارتفاع و اندازه آنالوگ دقیقا به اندازه انگشت‌شان باشد، مناسب است. در کیف این دسته دو جفت آنالوگ با سایز متفاوت قرار دارد.

کابل شارژ دسته دوال سنس اج یک نگهدارنده هم دارد تا با کشیدن دسته، کابل از آن جدا نشود. خلاصه این کنترلر مخصوص حرفه‌ای‌ها طراحی شده و یک اکسسوری جداگانه به‌ حساب می‌آید.

دسته Access Controller از دسته بازی های سونی مخصوص معلولین

تا اینجای مقاله سعی کردیم تمام دسته‌ های بازی سونی را از پلی استیشن ۱ تا پلی استیشن ۵ معرفی کنیم؛ ولی برای آن‌که چیزی را از قلم نیاندازیم، باید کنترلر Access PS5 مخصوص معلولین را هم معرفی کنیم.

این دسته عجیب هنوز به بازار نیامده و مختص افراد معلول ساخته شده است. این کنترلر در واقع مجموعه‌ای از دکمه‌ها است که به‌صورت دایره‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند؛ به‌علاوه یک آنالوگ قابل تنظیم که از دکمه‌ها جدا است.

سونی یک تریلر از این دسته منتشر کرده که در آن نشان می‌دهد پلیر این امکان را دارد دکمه‌ها را جابه‌جا کند، دکمه‌ها را با هم ترکیب کند و ارتفاع آنالوگ را بسته به نیازش تغییر بدهد. هم‌چنین ورودی‌های مختلفی هم دارد تا افراد معلول بتوانند از آن استفاده کنند. سونی می‌خواسته با این دسته کاری کند که حتی افراد معلول هم از بازی کردن با سونی لذت ببرند.

دسته بازی های سونی

سونی ۳۰ سال است که دارد برای پلیرهای سراسر دنیا کنسول می‌سازد. این کنسول‌ها هر یک دسته‌های خاص خود را داشته‌اند که توانسته‌اند در طی این سال‌ها پلیرها را راضی نگاه دارند.

از دسته PS1 تا به امروز شاهد اضافه شدن ویژگی‌های پرشماری به دسته های بازی سونی بودیم. سونی در این بین، دو بار به خاطر دسته‌هایش پای میز محاکمه هم رفته است؛ ولی هیچ چیز نتوانسته جلوی پیشرفت و بهتر شدن او را بگیرد.

از دسته‌های دوال شاک گرفته تا دسته دوال سنس اج و اکسس کنترلر (در آینده نزدیک) همگی نشان از این داشته‌اند که همیشه می‌توانیم از سونی انتظار نوآوری و خلاقیت داشته باشیم. به‌نظر شما سونی دیگر چه ویژگی‌هایی می‌تواند به دسته‌های خودش اضافه کند؟ چه ایرادی را باید برطرف کند؟ نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.