موتور بازی سازی چیست؟

موتورهای بازیسازی (Game Engines) ابزاری هستند که به سازندگان و طراحان اجازه می‌دهند تا برنامه‌نویسی و کدنویسی بازی‌های خود را به سرعت انجام دهند و نیازی نداشته باشند که همه چیز را از ابتدا خلق کنند. چه بازی‌های سه بعدی و چه بازی‌های دو بعدی، همگی در موتورهای بازیسازی ساخته می‌شوند و مهم نیست که بازی مورد نظر چه سبکی داشته باشد؛ موتورهای بازیسازی بسیاری از امکاناتی را که برای ساخت بازی نیاز است، در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند.

بنابراین موتورهای بازیسازی یک نوع معماری به حساب می‌آیند که توسعه‌دهندگان برای ساخت و اجرای بازی خود، به آن‌ها متکی هستند. یک موتور بازیسازی به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا این عناصر را در بازی خود بگنجانند: ورودی، رندرینگ، اسکریپت، تشخیص برخورد آبجکت‌ها با همدیگر، هوش مصنوعی و مواردی دیگر. به عبارت دیگر، موتورهای بازیسازی ابزاری هستند که قابلیت استفاده مجدد دارند و توسعه ‌دهندگان می‌توانند از آن‌ها برای ساخت چارچوب بازی خود استفاده کنند.

این موضوع به توسعه دهندگان زمان بیشتری می‌دهد تا بتوانند بر روی جنبه‌های منحصربفرد دیگری مثل مدل‌ کاراکترها، تکسچرها، آبجکت‌های مرتبط با همدیگر و … تمرکز کنند. بدون استفاده از موتورهای بازیسازی، سازندگان مجبور هستند که یک بازی را از پایه و اساس طراحی کنند؛ که ممکن است مدت بسیار زیادی طول بکشد و فرایند توسعه دشوارتر شود. در نتیجه موتورهای بازیسازی، در واقع پروسه تولید بازی را آسان‌تر می‌کنند.

در ادامه، به معرفی و مقایسه موتورهای بازیسازی پیشگام در صنعت گیم می‌پردازیم. با ما همراه باشید!

نکته: لیست زیر بر اساس حروف الفبا مرتب شده است.

Amazon Lumberyard

موتور بازیسازی Amazon Lumberyard، همانطور که از نام آن پیداست توسط کمپانی آمازون طراحی شده است و ضمن رایگان بودن، از موتورهای قدرتمند و قابل شخصی‌سازی به حساب می‌آید. این موتور به طور کامل با AWS یا همان Amazon Web Services همگام‌سازی شده است. در نتیجه استفاده از Amazon Lumberyard برای ساخت بازی‌های آنلاین به راحتی صورت می‌پذیرد (با این وجود برای استفاده از Amazon Web Services باید مبلغی را پرداخت کنید).

خبر خوب این است که اگر از طرفداران بازی‌های چندنفره هستید، Amazon Lumberyard ابزار کافی را در اختیارتان خواهد گذاشت. این موتور همراه با یکسری ویدیوی آموزشی سطح Beginner ارائه می‌شود تا بتوانید روند توسعه اولین بازی خود را فرابگیرید. به همین دلیل بسیاری از افراد و استودیوهای نوپا و مستقل (البته همراه با استودیوهای بازیسازی داخلی آمازون)، ترجیح می‌دهند که از این موتور بازیسازی استفاده کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

AppGameKit

AppGameKit یک موتور بازیسازی آسان است که برای مبتدیان، علاقه‌مندان و توسعه‌دهندگان مستقل و نوپا می‌تواند بسیار مناسب باشد. AppGameKit برای کدنویسی سریع و ایجاد برنامه‌ها و اشتراک‌گذاری آن‌ها در تمامی پلتفرم‌ها، موتوری کاربردی محسوب می‌شود. سرعت بالا و امکان اشتراک‌گذاری Cross-Platform این موتور، به توسعه بازی‌های موبایل کمک می‌کند و با اکثر پلتفرم‌ها سازگاری پیدا می‌کند. پلتفرم‌هایی مثل آیفون‌، آیپد، لینوکس، ویندوز، مک، مرورگرهای HTML5 و Raspberry Pi.

قیمت موتور بازیسازی AppGameKit حدودا ۷۰ دلار است و البته نسبت به قیمتی که دارد از افزونه‌ها و ابزارهای متعددی مثل Visual Editor نیز پشتیبانی می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت که این موتور برای توسعه‌دهندگان تازه وارد عالی و کاربردی است، اما با توجه به در دسترس بودن تعداد زیادی از موتورهای بازیسازی رایگان، شاید عده‌ای علاقه‌مند نباشند که ۷۰ دلار برای خرید AppGameKit هزینه کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

CryEngine

CryEngine یک موتور بازیسازی رایگان با سیستم حق امتیاز است. به اولین ۵۰۰۰ دلار درآمد سالانه هر پروژه که انجام می‌دهید، حق امتیاز تعلق نمی‌گیرد. اما بعد از آن، شخص باید ۵ درصد از درآمد حاصله از پروژه را به عنوان حق امتیاز، به شرکت Crytek بپردازد. CryEngine از موتورهای بازیسازی است که گرافیک خیره کننده، جلوه‌های بصری شگفت‌انگیز و مدل‌هایی واقعی را به ارمغان می‌آورد و می‌توان از آن برای ساخت بازی‌های مولتی‌پلتفرم که روی کنسول‌ها و هدست‌های VR اجرا می‌شوند استفاده کرد. بنابراین کسانی که به دنبال ساخت بازی‌های واقعیت مجازی هستند، احتمالا خواهند توانست از پتانسیل‌های CryEngine بهره ببرند.

علاوه بر این، CryEngine منابع مختلفی مثل آموزش‌های قدم به قدم، انجمن‌های یادگیری و اسناد مورد نیاز برای مسلط شدن بر این موتور را به طور رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از ویژگی‌های کلیدی این موتور بازیسازی می‌توان به جلوه‌های بصری با کیفیت، مجموعه‌ای از ابزارهای کارآمد، ترکیب هوش مصنوعی (AI) با انیمیشن و موارد مختلف دیگر اشاره کرد. اگر جزو توسعه دهندگانی هستید که به تازگی کار خود را شروع کرده‌اید، وبسایت رسمی CryEngine و وبسایت یوتیوب چراغ راهنمای شما در مسیرتان خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

GameMaker

جدیدترین نسخه از این موتور بازیسازی، GameMaker 2 نام دارد که در سال ۲۰۱۷ عرضه شد. یکی از مزایای کلیدی موتور GameMaker این است که می‌توان از Workflow توسعه به شیوه یکپارچه‌ای استفاده کرد و بازی را مستقیما برای پلتفرم‌های دسکتاپ، اندروید، ویندوز، مک، اندروید تی‌وی، فایر تی‌وی، کنسول‌های گیمینگ و … اکسپورت کرد. همین ویژگی سازگاری با پلتفرم‌های مختلف، از مزایای مهم GameMaker به شمار می‌رود. از جمله بازی‌هایی که با GameMaker ساخته شده‌اند می‌توان به Jet Lancer، Ministry of Broadcast و Hyper Light Drifter اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

از سال 1999 موتورهای بازیسازی Cross-Platform متعددی توسط Mark Overmars طراحی و اجرا شدند که از سال ۲۰۰۷ شرکت YoYo Games وظیفه توسعه و گسترش برخی را بر عهده گرفت. یکی از همین موتورها، موتور بازیسازی GameMaker می‌باشد که به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. این موتور ساده نیاز چندانی به دانش برنامه‌نویسی ندارد و توسعه دهندگان برای کار با آن می‌توانند صرفا از «کلیک و اشاره» استفاده کنند. در واقع کاربران می‌توانند با استفاده از درگ کردن فاکتورها و مولفه‌های موجود در Interface، بازی خود را بسازند. با این حال نسخه‌های اخیر GameMaker برای توسعه‌ دهندگان پیشرفته نیز جذابیت‌های خود را دارد.

Godot

Godot با ارائه مجموعه‌ عظیمی از ابزارهای کاربردی، به توسعه دهنده اجازه می‌دهد تا بر روی ساختن بازی خود تمرکز داشته باشد و مجبور نباشد که کارها را از ابتدا شروع کند. علاوه بر این، موتور بازیسازی Godot تحت لایسنس MIT به عنوان یک موتور رایگان و Open Source می‌باشد و بنابر اطلاعاتی که در وبسایت رسمی آن‌ها موجود است، برای استفاده از ویژگی‌های مختلف این موتور نیاز به پرداخت هزینه خاصی نیست. به این معنا که هیچ حق امتیاز یا هزینه‌ای بابت اشتراک دوره‌ای وجود ندارد. بنابراین می‌توانید بدون نگرانی بابت میزان بودجه، پروژه خود را توسعه دهید و به بازار عرضه کنید.

محیط توسعه Godot برای ساخت بازی‌های دو بعدی و سه بعدی ایده‌آل است و قادر است بازی‌ها را برای پلتفرم‌های کامپیوتر، موبایل و وب اکسپورت کند و از سیستم عامل‌های مختلفی مثل ویندوز، لینوکس و مک پشتیبانی می‌کند. موتور Godot دارای جامعه کاربری گسترده‌ای است که به طور مستمر اشکالات این نرم‌افزار را برطرف کرده و ویژگی‌های جدیدی را برای آن توسعه می‌دهند. علاوه بر این، Godot از زبان اختصاصی خود به نام GDScript استفاده می‌کند که یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا و پویا به حساب می‌آید و تا حدودی شبیه به پایتون است. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

libGDX

موتور بازیسازی libGDX در واقع فریم‌ورک توسعه بازی جاوا است که یک API (رابط برنامه نویسی) یکپارچه را ارائه می‌دهد و در تمامی پلتفرم‌های پشتیبانی شده اجرا می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که libGDX انتخاب خوبی برای توسعه بین پلتفرمی باشد و در کار با این موتور،  نیازی نیست که نگران پلتفرم هدف (ویندوز، لینوکس، مک و iOS) باشید. libGDX به کاربر اجازه می‌دهد تا بازی را روی دسکتاپ خود اجرا و اشکال‌زدایی کنند.

این ویژگی، راه را برای تکرار آزمایش و خطا با سرعت بالایی هموار می‌کند، زیرا برای آزمایش تغییرات بازی، نیازی به استفاده از پلتفرم iOS یا Android نیست. همانند Godot، موتور libGDX نیز از جامعه کاربری مترقی و رو به رشدی برخوردار است و آموزش‌ها مختلفی برای توسعه بازی‌ها در آن موجود می‌باشد. همچنین لازم به ذکر است که راهنمای منبع این موتور بازیسازی، شامل دموها و نمونه‌هایی نیز می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

RPG Maker

موتور بازیسازی RPG Maker با هدف عمومی‌تر کردن کسب و کار در صنعت گیم، مدعی است که بین بازیسازان مختلف تبعیضی قائل نمی‌شود، حتی اگر آن‌ها هیچ دانشی در زمینه برنامه‌نویسی نداشته باشند. ماهیت این موتور بر همین اساس طراحی شده است؛ بنابراین می‌توان به جای کدنویسی و بهره‌گیری از زبان‌های برنامه‌نویسی، از موتور بازیسازی RPG Maker استفاده کرد. رابط کاربری ساده RGP Maker این امکان را به شما می‌دهد تا هر جنبه‌ای از بازی را شخصی‌سازی کنید.

در حالی که نسخه‌های مختلفی از RPG Maker وجود دارد، اما نسخه اصلی آن RPG Maker MV می‌باشد که ۸۰ دلار قیمت دارد. همچنین یک نسخه آزمایشی از این موتور بازیسازی برای پلتفرم ویندوز وجود دارد که هم‌اکنون می‌توانید آن را دانلود کنید. کسانی که با جاوا اسکریپت آشنایی ندارند، فقط به استفاده از ویژگی‌هایی که خود موتور RPG Maker ارائه می‌دهد، محدود می‌شوند. اما کسانی که بر این زبان برنامه‌نویسی تسلط نسبی دارند، می‌توانند بازی را مطابق با اولویت‌های خود تغییر دهند، خواه مکانیک‌های گیمپلی باشد یا رابط کاربری. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

Unity

Unity یک موتور بازیسازی مولتی پلتفرم است که به شما امکان می‌دهد تا با استفاده از محتوای سه‌بعدی تعاملی، به راحتی بازی خود را توسعه دهید. این موتور به دلیل عملکرد عالی، محتوای با کیفیت، تطبیق‌پذیری بالا و قابلیت استفاده برای سبک‌های مختلف بازی‌ها، در میان توسعه دهندگان شناخته شده است و این رو در بین بهترین موتورهای بازیسازی صنعت گیم قرار می‌گیرد. از جمله بازی‌های مشهوری که با موتور بازیسازی Unity ساخته شده‌اند می‌توان به Lara Croft Go، Her Story، Pillars of Eternity و Kerbal Space Program اشاره کرد.

در حالی که نسخه Personal Edition موتور Unity به طور رایگان در دسترس عموم قرار گرفته است، نسخه Plus Edition آن شامل ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای می‌شود که برای مشاغل حرفه‌ای درنظر گرفته شده است و برای استفاده از آن باید ماهیانه مبلغی را پرداخت کرد. از جمله‌ ویژگی‌های نسخه پلاس Unity می‌توان به دسترسی به آخرین نسخه پلتفرم، صفحه نمایش قابل تنظیم، عیب‌یابی لحظه‌ای، رابط کاربری با تم تیره، تجزیه تحلیل Real-Time و … اشاره کرد. علاوه بر این، Unity از معدود موتورهای بازیسازی است که به کاربران اجازه می‌دهد تا با استفاده از فروشگاه Unity Asset، محتوای خود (از جمله اسپرایت‌ها) را به دیگر توسعه‌ دهندگان بفروشند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

Unreal Engine

Unreal Engine یکی از مشهورترین و کاربردی‌ترین موتورهای بازیسازی است که توسط شرکت Epic Games توسعه داده شده است. اولین نسخه از این موتور در سال ۱۹۹۸ منتشر شد و در طول این سال‌ها، توانست محبوبیت خود را حفظ کند. مهم‌ترین نقطه قوت Unreal Engine انعطاف‌پذیری فوق‌العاده آن است که منجر به خلق بازی‌های منحصر بفردی می‌شود. البته بهتر است سازندگان تازه‌کار ابتدا کار با موتورهای ساده‌تر را یاد بگیرند و سپس به سراغ Unreal Engine بیایند. جدیدترین نسخه از این موتور که Unreal Engine 5 نام دارد، ویژگی‌های انقلابی مثل Nanite و Lumen را معرفی کرده است که می‌تواند تحول عظیمی در گرافیک فنی-بصری بازی‌ها ایجاد کند.

بازی‌های ساخته شده در Unreal Engine تقریبا روی تمامی پلتفرم‌ها اجرا می‌شوند و مشکلی از بابت تطبیق‌پذیری وجود ندارد. کمپانی‌های بسیار زیادی از این موتور بازیسازی برای ساخت بازی‌های خود استفاده کرده‌اند؛ بازی‌هایی مثل Fortnite، Tekken 7، سری Gears of War، Days Gone، Batman Arkham Knight و صدها بازی دیگر. موتور Unreal Engine تقریبا رایگان است (جدای از هزینه‌های اختیاری ماهیانه)، اما در صورتی که سازندگان به شیوه‌ای تجاری از آن استفاده کنند و بازی خود را در بازارهای رسمی عرضه کنند، باید ۵ درصد از درآمد حاصل از بازی‌های خود را به شرکت Epic Games پرداخت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

Urho3D

Urho3D از جمله موتورهای بازیسازی دو بعدی – سه بعدی ساده و Cross-Platform رایگان است که مبتنی بر زبان برنامه نویسی C++ بوده و تحت لایسنس MIT عرضه شده است. صفحه اطلاعات برنامه Urho3D در GitHub هر آنچه را که باید در مورد این موتور بدانید به اشتراک می‌گذارد. برای شروع، مجموعه‌ای از آموزش‌های موتور Urho3D برای سیستم‌ عامل‌های زیر موجود می‌باشد: ویندوز با ویژوال استودیو، ویندوز با MinGW، اندروید و لینوکس. همچنین لیست کاملی از ویژگی‌های به اشتراک گذاشته شده در این وبسایت موجود است؛ از جمله نسخه‌ای که این ویژگی‌ها برای اولین بار در آن پیاده‌سازی شده‌اند.

در فروم رسمی موتور بازیسازی Urho3D، علاوه بر بحث در مورد بسیاری از موضوعات (شیوه توسعه متریال‌های اولیه برای خلق افکت‌ها و رندرینگ نیز در اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد)، آموزش‌هایی برای توسعه اولین پروژه نیز ارائه داده شده است. در حال حاضر، برای نسخه‌های ۱.۷ و بالاتر، یک فروم نسبتا فعال وجود دارد که کاربران زیادی در آن حضور دارند. اما Urho3D از آن دسته موتورهای بازیسازی است که برای اعمال کدهای عملکردی حیاتی و کار در زمینه‌هایی مثل شبکه، فیزیک و انیمیشن باید حتما به زبان برنامه نویسی C++‌ مسلط باشید و همین موضوع شاید برای عده‌ای نقطه ضعف تلقی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به این لینک مراجعه بفرمایید.

امیدواریم که مقاله «مقایسه موتورهای بازیسازی» برایتان مفید واقع شده باشد. در پایان اگر سوال یا دیدگاهی در این رابطه داشته باشید، خوشحال می‌شویم که با در میان بگذارید.