مقایسه تعمیرپذیری کنسول‌های PS5 و Xbox Series X

از آنجایی که کنسول‌های گیمینگ هر چند سال یک بار و پس از سپری شدن یک نسل نسبتا طولانی عرضه می‌شوند، می‌توان در دنیای تکنولوژی آن‌ها را به ستاره دنباله‌دار هالی تشبیه کرد. وقتی که این کنسول‌ها می‌خواهند وارد بازار شوند، می‌دانیم که قرار است سال گیمینگ خوبی داشته باشیم.در این مقاله به مقایسه تعمیرپذیری کنسول‌های PS5 و Xbox Series X می پردازیم. دو کنسول PS5 و Xbox Series X در پاییز ۲۰۲۰ عرضه شدند و در طول این یک سال، گرچه موجودی آن‌ها در بازار بسیار محدود بود، اما بهرحال میلیون‌ها کاربر با این دو کنسول سرگرم شدند.

اگر از دارندگان این کنسول‌ها هستید و می‌خواهید بدانید که کیفیت ساخت و تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X در چه سطحی قرار دارد، و یا اگر هنوز موفق به تهیه این کنسول‌ها نشده‌اید ولی کنجکاو هستید که این موضوع را بدانید، خواندن مطلب پیش رو را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در این مطلب، کیفیت ساخت، ویژگی‌های ظاهری، ساختار داخلی و تعمیرپذیری کنسول‌های PS5 و Xbox Series X را به طور خلاصه و مفید بررسی خواهیم کرد.

از لحاظ ظاهر و ساختار، هر دو کنسول PS5 و Xbox Series X نسبت به کنسول‌های نسل قبلی تغییرات قابل توجهی داشته‌اند. در حالی که کنسول PS5 ظاهری یونیک و آینده‌نگرانه دارد، مایکروسافت ترجیح داده است از ظاهر مینیمال و نسبتا ساده‌تری برای کنسول Xbox Series X استفاده کند. هر دو استایل قطعا طرفداران خود را خواهند داشت و نمی‌توان به طور دقیق گفت که یکی از دیگری برتر است. حال بیایید به شکلی دقیق‌تر ظاهر و ساختار کنسول‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

پایه (استند) کنسول‌ها

وقتی به پایه یا استند کنسول‌های PS5 و Xbox Series X‌ نگاه می‌کنیم، تا حدودی می‌توانیم اولویت‌های سونی و مایکروسافت را در طراحی کنسول‌هایشان درک کنیم. در حالی که می‌توانیم هر دو کنسول را به صورت عمودی یا افقی قرار دهیم، اما به نظر می‌رسد پایه کنسول PS5 با ظرافت بیشتری ساخته شده است. یک دریچه چرخان کوچک در زیر این پایه وجود دارد، که در هنگام قرار دادن کنسول در حالت افقی، می‌توانید پیچ اتصال دهنده کنسول به استند را در آن قسمت قرار دهید.

پس تا وقتی که پایه کنسول PS5 خود را گم نکنید یا آن را نشکنید، می‌توانید از ظاهر زیبای کنسول که در حالت افقی یا عمودی در کنار تلویزیونتان قرار گرفته است، لذت ببرید. اما در مورد Xbox Series X، وقتی کنسول را در حالت افقی قرار دهید، موقعیت پایه نیز همراه با بخش زیرین کنسول تغییر می‌کند (مثل تصویر بالا)؛ زیرا برخلاف PS5، پایه کنسول Xbox Series X به بدنه آن متصل است و به راحتی قابل جدا شدن نیست.

بنابراین از لحاظ تعمیرپذیری، به دلیل اینکه پایه PS5 به راحتی قابل جدا شدن است، در صورت شکسته شدن می‌توان به راحتی آن را تعویض کرد. با اینحال پایه Xbox Series X نیز کیفیت خوبی دارد، اما جدا کردن آن مقداری دشوارتر است.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – باز کردن کیس و بدنه

شیوه باز کردن بدنه دو کنسول، رویه‌های متفاوتی دارد و سونی و مایکروسافت هر کدام رویکردی کاملا مجزا را در پیش گرفته‌اند. در قسمت پشتی بدنه کنسول Xbox Series X و زیر برچسب‌ها، دو عدد پیچ وجود دارد که برای باز کردن کیس کنسول استفاده می‌شود. در مقابل، باز کردن بدنه و صفحه‌های کناری کنسول PS5 به راحتی صورت می‌گیرد و با یک ضربه کوچک و یا فشار کم، می‌توان صفحات سفیدرنگ را از کیس کنسول جدا کرد.

با این کار می‌توانید هر چه سریع‌تر به بخش ارتقای M.2 SSD جانبی، فن خنک‌کننده و دریچه‌های مکنده هوا دسترسی داشته باشید. در قسمت زیر صفحات، پیچ‌هایی وجود دارد که با باز کردن آن‌ها می‌توانید به بخش‌های داخل کنسول دسترسی داشته باشید.

در نتیجه می‌توان گفت از جنبه تعمیرپذیری، طراحی کیس و صفحات کناری کنسول PS5 بهتر و خلاقانه‌تر صورت گرفته است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که برای باز کردن بخش‌های مختلف دو کنسول، به ابزار و تجهیزات ویژه‌ای نیاز دارید و باید حتما تجربه کار با قطعات الکترونیکی را داشته باشید.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – بهینگی فن خنک‌کننده

کنسول‌های PS5 و Xbox Series X هر کدام از متودهای متفاوتی برای خنک کردن سیلیکون قدرتمند خود استفاده می‌کنند. گرچه فن‌ خنک کننده هر دو کنسول اندازه بزرگی دارد (با عملکردی کم سر و صدا)، اما کنسول PS5 از یک ستاپ خنک‌کننده چندجهتی بهره می‌برد و با استفاده از یک فن قطور ۱۲۰ میلیمتری، هوای خنک را از جلو و طرفین کنسول وارد می‌کند، و با عبور آن از هیت سینکی که در مرکز کنسول واقع شده، حرارت را از پشت کنسول خارج می‌کند.

 اما در مقابل، کنسول Xbox Series X از پروسه‌ای تک بعدی برای خنک کردن کنسول بهره می‌برد. به این شکل که فن ۱۳۰ میلیمتری محوری آن، هوای خنک را از زیر کنسول وارد کرده، و حرارت را از دریچه‌های بالای کنسول خارج می‌کند. اینکه بخواهیم بگوییم تعمیرپذیری و طراحی ساختاری کدام یک از این دو فن بهتر انجام شده، کمی دشوار است. در واقع برای اثبات این موضوع باید ساختارهای دیگر مثل هیت سینک، شدت جذب گرد و غبار و نحوه انتقال حرارت را نیز بررسی کنیم. اما به طور کلی طراحی ساختاری هر دو فن عالی است و از لحاظ تعمیرپذیری یا تعویض فن‌ها مشکلی نخواهید داشت.

یکی از عوامل مهم در خنک کنندگی، میزان گرد و غبار جمع شده در سیستم خنک کننده است. هر چقدر گرد و غبار بیشتر باشد، تهویه هوا و خنک کنندگی ضعیف‌تر خواهد بود. حدس ما این است که احتمالا در فضاهای بسته، فضای لبه‌های جلویی هیت سینک کنسول PS5 با گرد و غبار اشغال شود. گرچه Xbox Series X نیز از لایه‌ای عایق مانند در سطح داخلی خود بهره‌مند است، اما PS5 دارای دریچه‌هایی است که می‌توان گرد و خاک وارد شده به سیستم خنک کننده را با نیروی مکشی خارج کرد.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – شیوه نصب SSD جانبی

نصب SSD جانبی کنسول Xbox Series X به راحتی صورت می‌گیرد و تنها کاری که باید انجام دهید، این است که کارت حافظه را به درگاه پشتی کنسول متصل کنید. اما نکته این است که این کارت‌ حافظه‌ها در ظرفیت‌های محدودی عرضه شده‌اند و قیمت نسبتا بالایی دارند. در مقابل، نصب SSD جانبی کنسول PS5 کمی پیچیده‌تر است. در واقع برای نصب SSD M.2 روی کنسول PS5 خود باید ابتدا صفحه کناری کنسول را جدا کنید، سپس با پیچ گوشتی روپوش فلزی محل نصب SSD را برداشته و در ادامه درایو M.2‌ را در جای مخصوص خود قرار دهید. نهایتا این درایو را با پیچ و پیچ گوشتی در جای خود محکم کنید و سپس درپوش را ببندید.

گرچه شیوه نصب SSD جانبی روی کنسول PS5 نسبت به Xbox Series X کمی دشوارتر و پیچیده‌تر است، اما گزینه‌های متنوع‌تری در اختیار کاربر خواهد بود. درایوهای M.2 در ظرفیت‌ها و قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شوند که می‌توانید با توجه به نیاز خود، درایو مورد نظرتان را انتخاب کنید. در هر حال هنگام نصب درایو SSD M.2 باید دقت کافی به خرج دهید تا به بدنه کنسول PS5 آسیبی وارد نکنید.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – درایو بلوری

دسترسی به درایو بلوری هر دو کنسول PS5 و Xbox Series X‌ راحت است، اما تعویض کردن آن‌ها ممکن است متودهای متفاوتی را شامل شود. در تست‌هایی که انجام شده است، مشخص شده که تعویض درایو دیسک‌خور کنسول Xbox Series X‌ امکان‌پذیر است، اما احتمالا فرایند انجام آن برای عموم مردم دشوار خواهد بود. اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم، برد مدار درایو بلوری با برد اصلی کنسول جفت شده است و برای جدا کردن آن و نصب یک درایو بلوری جدید، نیاز به مقداری لحیم‌کاری خواهید داشت.

برای جداسازی و تعویض دیسک درایو کنسول PS5، گرچه نیاز به لحیم‌کاری و انجام فرایندهای تخصصی ندارید، اما باید دقت کنید که به دو کانکتور روی برد اصلی کنسول و دو کابلی که درایو را به برد متصل می‌کنند آسیبی وارد نکنید. به طور کلی فرایند تعویض دیسک درایو هر دو کنسول ظرافت‌های خود را دارد، اما به شیوه‌ای متقاوت انجام می‌شوند.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – مادربرد

طراحی ساختار داخلی هر دو کنسول به نحوی انجام گرفته است که سیستم خنک‌کننده عملکرد بهینه‌ای داشته باشد. همانطور که گفتیم، هر کدام از کنسول‌ها از متودهای متفاوتی برای خنک کردن کنسول استفاده می‌کنند. مادربرد کنسول Xbox Series X به دو بخش تقسیم شده است که در دو طرف یک ورقه آلومینیومی قرار گرفته‌اند. خنک کردن پردازنده نیز با مکانیسم Vapor Chamber و با همراهی یک هیت سینک بزرگ و یک فن ۱۳۰ میلیمتری که در بالای کنسول قرار گرفته صورت می‌گیرد.

در مقابل، سونی از یک مادربرد بزرگ برای کنسول PS5 استفاده کرده است تا فضای مناسبی را برای شیلدهای آلومینیومی و سطوح انتقال حرارت ایجاد کند. همچنین در یک حرکت هوشمندانه، کنسول PS5 برای انتقال حرارت پردازنده به هیت سینک گسترده خود، از فلز مایع استفاده می‌کند. فلز مایع نسبت به چسب‌های حرارتی عملکرد بهتری در انتقال حرارت دارد، اما ریسک و خطر آن نیز بالاتر است. از آنجایی که فلز مایع رساناست، در صورتی که از محفظه خود خارج شود و روی قطعات مادربرد نشت کند، می‌تواند آسیب جدی به کنسول شما وارد کند. پس در هنگام جداسازی هیت سینک، حتما به فلز مایع بین پردازنده و هیت سینک دقت کنید.

در زیر این لایه‌های حرارتی و هیت‌سینک‌ها، هر دو کنسول از APU شخصی‌سازی شده AMD‌ استفاده می‌کنند و هر دو از معماری Zen 2 برخوردارند. پردازنده گرافیکی هر دو کنسول نیز مبتنی بر معماری RDNA 2 می‌باشد. گرچه اندازه APU‌ کنسول PS5 حدودا ۲۳ درصد کوچک‌تر از APU کنسول Xbox Series X است، اما پردازنده گرافیکی PS5 با فرکانس بالاتری کار می‌کند و در نتیجه حرارت بیشتری تولید خواهد کرد.

در کنسول PS5، در زیر قسمت جلویی کنسول (بخش باریک مشکی رنگ)، سه برد کوچک و آنتن وایفای واقع شده است که همگی به راحتی قابل جدا شدن و جایگزینی هستند. این سه برد کوچک مربوط به دکمه‌های اصلی، پورت‌های جلویی و بخش LED کنسول می‌شوند. همچنین باید اشاره کنیم که شیوه جداسازی کابل‌ها و کانتکورها در کنسول Xbox Series X نسبت به PS5 کمی چالش برانگیزتر است و باید دقت زیادی به خرج دهید.

SSD داخلی کنسول Xbox Series X‌ از فناوری شخصی سازی شده M.2 NVMe وسترن دیجیتال با نسل چهارم PCIe استفاده می‌کند و یک ترابایت فضای ذخیره سازی و سرعتی نزدیک به ۲.۴ گیگابایت بر ثانیه دارد. در کنسول PS5 نیز SSD داخلی از فناوری شخصی سازی شده خود سونی که مبتنی بر نسل چهارم PCIe است بهره می‌برد و سرعتی نزدیک به ۵.۵ گیگابایت بر ثانیه ارائه می‌دهد. ظرفیت SSD کنسول PS5 حدودا ۸۲۵ گیگابایت می‌باشد که مقداری کمتر از ظرفیت Xbox Series X است. در هر دو کنسول، مقداری از این فضا به سیستم عامل اختصاص پیدا کرده است.

اما جدای از سرعت و ظرفیت، SSD داخلی این دو کنسول به شکل کاملا متفاوتی سوار بر مادربرد شده‌اند. در کنسول Xbox Series X می‌بینیم که M.2 SSD داخلی قابل جداسازی و جایگزینی است (تصویر بالا – سمت راست)، اما نحوه دسترسی به آن شاید برای کاربران عمومی مقداری دشوار باشد. در مقابل SSD داخلی PS5 با مادربرد کنسول یکپارچه است و نمی‌توان آن را جدا یا تعویض کرد. به همین دلیل، از لحاظ تعمیرپذیری می‌توان گفت که قابلیت جداسازی SSD داخلی Xbox Series X یک پوئن مثبت به حساب می‌آید.

تعمیرپذیری PS5 و Xbox Series X – منبع تغذیه (پاور)

آخرین قطعه‌ای که در کنسول‌های PS5 و Xbox Series X بررسی می‌کنیم، منبع تغذیه یا پاور کنسول است. پاور کنسول PS5 دارای حداکثر توان مصرفی ۳۵۰ وات، و پاور کنسول Xbox Series X دارای حداکثر توان مصرفی ۳۱۵ وات است. تحلیلگرانی مثل Digital Foundry و مراجع دیگر، تایید کرده‌اند که هر دو کنسول برای کاهش اتلاف انرژی، بهینگی و خنک بودن فضای داخلی کنسول، تا حد ممکن توان مصرفی خود را کاهش می‌دهند. البته این موضوع به بار پردازشی، نحوه اجرای بازی و برخی فاکتورهای دیگر نیز بستگی دارد.

بر اساس گزارشات Ken Shirriff، منبع تغذیه هر دو کنسول از کیفیت ساخت بالایی برخوردار است و در برخی موارد شباهت‌هایی نیز بین این دو به چشم می‌خورد. منبع تغذیه Xbox Series X از لحاظ اندازه نسبتا محدود است و به شکل عمودی روی مادبرد کنسول سوار می‌شود. اما منبع تغذیه PS5 چنین محدودیتی ندارد و از یک برد گسترده‌تر برخوردار است. به طور کلی می‌توان گفت که منبع تغذیه PS5 تعمیرپذیری راحت‌تری دارد.

جمع‌بندی مقایسه تعمیرپذیری دو کنسول

هر دو کنسول از کیفیت ساخت و تعمیرپذیری نسبتا خوبی برخوردار هستند و سخت است که بگوییم کدام یک به طور مطلق نسبت به دیگری برتر است. هر کدام از کنسول‌ها در بخش بخصوصی دست بالا را دارد. اگر کنسول PS5 در قسمت بدنه، تهویه، درایو بلوری و پاور تعمیرپذیری راحت‌تری داشته باشد، در مقابل کنسول Xbox Series X نیز در بخش‌های مادربرد، تعویض SSD، و اتصال هیت سینک تعمیرپذیری بهتری خواهد داشت.

به طور کلی با بررسی‌ تحلیل‌های سایت‌های مختلف، می‌توان به تعمیرپذیری هر دو کنسول امتیاز خوبی داد. اما مجددا متذکر می‌شویم، از آنجایی که کار با قطعات داخلی کنسول‌های PS5 و Xbox Series X نیازمند تجربه و تخصص ویژه‌ای است و باید از ابزار بخصوصی نیز استفاده شود، سعی کنید تا جای ممکن خودتان کنسول را باز نکنید. اگر هم مشکلی برای کنسولتان ایجاد شده است، بهتر است آن را برای شرکتی که گارانتی کنسول را متعهد شده است ارسال کنید یا در صورت نداشتن گارانتی، به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

امیدواریم که این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد.